Het beplantingsplan voor je vijver is een onderdeel van het vijverontwerp. Waterplanten staan niet alleen voor de sier in de vijver. Deze planten, en dan vooral de zuurstofplanten, vervullen namelijk een heel belangrijke rol. Ze houden het water in de vijver helder. Om deze reden moet je vóór de aanleg van je vijver al gaan nadenken waar je welke waterplanten in de vijver wilt zetten. Naast de biologische rol van het water helder houden, maken planten je vijver natuurlijk ook erg mooi.

Wanneer je in een vijver geen, of te weinig, waterplanten zet, zal het water in de vijver al snel troebel worden (zweefalgen). Bezuinig bij de aanleg van een vijver daarom nooit op waterplanten. Deze planten maken het verschil tussen een mooie, heldere vijver of een groene, troebele probleemvijver.

Op deze pagina lees je alles over het maken van een beplantingsplan en het aanplanten van je vijver.

Met een beplantingsplan kun je je vijver op de juiste manier aanplanten. In het beplantingsplan laat je namelijk zien, welke waterplanten op welke plaats in de vijver komen.

Soorten waterplanten

Waterplanten kun je in vier groepen opdelen:

Zuurstofplanten

Zuurstofplanten groeien volledig onder water. Bij hun groei onttrekken ze daarom voedingsstoffen aan het vijverwater. Dit zorgt ervoor, dat algen geen kans krijgen om te gaan groeien. Zuurstofplanten en algen zijn voedselconcurrenten. Vanuit biologisch opzicht vormen zuurstofplanten daarom de belangrijkste plantengroep in de vijver. Zuurstofplanten groeien het beste op een diepte van 50-60 centimeter.

Lelieachtigen

Lelieachtigen, zoals waterlelie en gele plomp, worden vooral voor de sier in de vijver gezet. Deze planten vormen een groot wortelstelsel en groeien het beste op een diepte van ongeveer 80 centimeter. Lees hier meer informatie over waterlelies.

Moerasplanten

Moerasplanten zijn waterplanten, die met hun wortels en onderste plantdelen in het water staan maar met de rest hier bovenuit groeien. Deze planten worden daarom vooral gebruikt als randafwerking in een natuurlijke vijver. Ook in een strakke vijver kunnen echter moerasplanten gezet worden. Moerasplanten staan meestal op een diepte van ongeveer twintig centimeter.

Drijfplanten

Drijfplanten zijn waterplanten, die volledig los op het water drijven. De worteltjes hangen in het water, terwijl de bladgroei aan de vijveroppervlakte plaatsvind.

Waterplanten: altijd in plantmandjes zetten

Waterplanten kun je het beste altijd in plantmandjes zetten. Dit geldt niet alleen voor zuurstofplanten, maar ook voor waterlelies en moerasplanten. Drijfplanten vormen een uitzondering. Plantmanden voorkomen dat de waterplanten gaan woekeren en op plaatsen gaan groeien waar dat niet de bedoeling is. Bovendien geven plantmanden de mogelijkheid om elke waterplant de grondsoort te geven waarin deze het best groeit.

Beplantingsplan voor je vijver maken

Hieronder vind je een aantal uitgangspunten, die je kunt gebruiken voor het beplantingsplan en aanplanten van je vijver. De verschillende categorieën waterplanten komen hierbij apart aan bod.

Zuurstofplanten: één mand per 1.000 liter water

Zorg dat je direct veel zuurstofplanten in de vijver zet. Een mandje van twintig x twintig centimeter per 1.000 liter water is het minimum. In elk mandje plaats je vervolgens vijf of zes bosjes zuurstofplanten. Niet elke zuurstofplant zal even goed zal aanslaan in je vijver. Daarom is het verstandig om verschillende soorten te plaatsen. Goede soorten zuurstofplanten zijn:

• Aarvederkruid (Myriophyllum spicatum)
• Waterpest (Elodea canadensis)
• Gedoornd hoornblad (Ceratophyllum demersum)
• Glanzend fonteinkruid (Potamogeton lucens)
• Bronmos (Fontinalis antipyretica)

Zuurstofplanten groeien het beste als ze niet al te diep staan, 50 tot 60 centimeter.

Je kunt de meeste zuurstofplanten poten in een mengsel van één deel vijveraarde en drie delen metselzand. Voor glanzend fonteinkruid kun je deze verhouding echter beter omdraaien, dus drie delen vijveraarde en één deel metselzand. Glanzend fonteinkruid is namelijk één van de weinige zuurstofplanten die een echt wortelstelsel vormt. Dit gaat beter in wat rijkere grond.

Zuurstofplanten en waterlelie in een vijver. Zuurstofplanten houden het vijverwater helder. Zorg er bij het aanplanten van je vijver daarom altijd voor, dat je ruim voldoende zuurstofplanten in de vijver zet. Kies ook verschillende soorten.

Lelieachtigen

Houd er rekening mee, dat een waterlelie na verloop van tijd veel oppervlakte zal gaan innemen in de vijver. In de meeste vijvers is het daarom voldoende om één waterlelie te zetten. Poot de lelie in een grote, platte vijvermand en gebruik bij voorkeur speciale lelieaarde. De meeste waterlelies groeien het beste op een diepte van ongeveer 80 centimeter. Een jonge leliestek kun je eventueel het eerste jaar wat ondieper plaatsen, door de plantmand op bijvoorbeeld enkele bakstenen te zetten.

Moerasplanten

Of je moerasplanten in je vijver wilt, is vooral een kwestie van persoonlijke smaak. In biologisch opzicht hebben de planten namelijk geen belangrijke taak in de vijver, behalve als de vijver is voorzien van een speciaal moerasplantenfilter (helofytenfilter). Wanneer je voor moerasplanten kiest, is het het mooist om één soort te nemen. Dit geeft een rustiger beeld dan allemaal verschillende soorten planten.

Moerasplanten kun je ook in plantmanden zetten. Gebruik een mengsel van drie delen vijveraarde en één deel metselzand. Wanneer je moerasplanten gebruikt als randafwerking voor een natuurlijke vijver, kun je de planten direct in de daarvoor bestemde ondiepe rand van je vijver zetten, dus zonder gebruik van plantmanden. Zie de pagina randafwerking vijver voor meer informatie hierover.

Kies de beplanting in je vijver zodanig, dat na verloop van tijd de vijver van bovenaf bezien voor tenminste 50% begroeid is. Dit is de beste, natuurlijke, manier om de vijver helder en vrij van algen te houden.

Drijfplanten

Drijfplanten worden niet in elke vijver gezet. Ook dit is een kwestie van persoonlijke smaak. Net als zuurstofplanten nemen drijfplanten veel voedingsstoffen op uit het vijverwater en gaan op die manier de groei van algen tegen. Drijfplanten liggen los in de vijver en staan dus niet in plantmandjes.

Voorbeeld van een beplantingsplan

Op de afbeelding hieronder zie je een voorbeeld van een beplantingsplan. Deze vijver wordt aangeplant met verschillende zuurstofplanten, één gele waterlelie en op twee hoeken watermunt, een fris geurende moerasplant.

Voorbeeld van een beplantingsplan voor een vijver. Zo’n plan helpt je met het aanplanten van je vijver. De verschillende waterplanten (zuurstofplanten, waterlelie en moerasplanten) staan op de juiste diepte ingetekend. In deze vijver staan voldoende zuurstofplanten om het water helder te houden.

Waterplanten: waar kopen?

Bij de meeste grote tuincentra kun je waterplanten kopen. Als je een grote vijver gaat aanplanten, kan het voordeliger zijn om naar een waterplantenkwekerij te gaan. En wanneer je andere vijverbezitters kent, kun je vaak heel voordelig aan zuurstofplanten komen. Wanneer zuurstofplanten eenmaal goed groeien, moeten ze namelijk regelmatig gesnoeid worden. De afgeknipte delen kun je prima gebruiken als jonge stekken in je eigen vijver. Let op: waterplanten uit de natuur halen is in Nederland niet toegestaan.