Hoe houd je je vijver helder? Op deze pagina lees je, welke biologische processen zich afspelen in een heldere vijver. Wanneer je weet hoe het komt dat de ene vijver helder blijft en de andere niet, kun je makkelijker zorgen dat jouw vijver het goed blijft doen. Een heldere vijver heeft alles te maken met biologisch evenwicht.

Biologisch evenwicht

Biologisch evenwicht is een term die je in veel boeken en websites over vijvers tegenkomt. Maar wat betekent biologisch evenwicht nu eigenlijk precies?

In een vijver is biologisch evenwicht, wanneer aan drie voorwaarden is voldaan:

1. de zuurstofplanten nemen alle voedingsstoffen uit het water op;
2. de bacteriën produceren de voor de plantengroei benodigde CO2;
3. de waterhardheid van het vijverwater is hoog genoeg voor de groei van zuurstofplanten.

Wanneer aan deze drie voorwaarden wordt voldaan, is je vijver helder. Andersom gezegd: als aan één van de voorwaarden niet voldaan wordt, zal je vijver dus groen worden.

In de onderstaande afbeelding zie je, hoe het biologisch evenwicht in een vijver werkt:

Biologisch evenwicht in de vijver

• 1. Bacteriën in het vijverfilter en de vijverbodem zetten organisch afval in de vijver om in onder andere CO2. Hiervoor hebben zij zuurstofrijk water nodig. De geproduceerde CO2 wordt vervolgens afgegeven aan het vijverwater, en naar de zuurstofplanten getransporteerd.
• 2. De zuurstofplanten in de vijver nemen de CO2 uit het vijverwater op en zetten deze om in bladgroen en zuurstof. De zuurstof wordt vervolgens afgegeven aan het vijverwater en naar de vijverbacteriën getransporteerd.
• 3. Transport van CO2 kan alleen efficiënt plaatsvinden, als dit zich ook kan binden aan minerale stoffen in het water (calcium, magnesium, kalium). Daarnaast hebben zuurstofplanten deze mineralen ook nodig voor hun groei. Hard vijverwater bevat deze minerale stoffen.

Hard vijverwater

De biologische kringloop is in feite heel simpel: bacteriën produceren wat de zuurstofplanten nodig hebben (CO2). Zuurstofplanten produceren wat de bacteriën nodig hebben (zuurstof).

In de biologische kringloop kunnen echter problemen ontstaan. Dit wordt meestal veroorzaakt doordat de waterhardheid onvoldoende is. Het transport van CO2 kan dan niet goed plaatsvinden. De groei van de zuurstofplanten loopt dan terug. Hierdoor blijven er voedingsstoffen achter in het vijverwater en zal er algengroei gaan plaatsvinden.

Het op peil brengen en houden van de waterhardheid is daarom zeer belangrijk voor een goed biologisch evenwicht in de vijver. Je kunt de waterhardheid het hele jaar door op peil houden, door de vijver te behandelen met Mineral Clay. Dit product zorgt er namelijk voor, dat in het vijverwater voldoende minerale stoffen zitten om de biologische kringloop op gang te houden.

Glanzend fonteinkruid (Potamogeton lucens) is een veelgebruikte zuurstofplant in de vijver. Deze plant heeft voor zijn groei zonlicht, CO2 en hard vijverwater nodig. Zuurstofplanten in de vijver houden het vijverwater helder.

Problemen biologisch evenwicht vijver oplossen

Soms heeft een vijver problemen. Bijvoorbeeld groen water, slechte groei van zuurstofplanten of groei van draadalgen. Dit betekent dat de biologische kringloop ergens niet goed functioneert. Er zijn samengevat drie punten waarop het kan foutgaan:

Onvoldoende bacteriegroei in de vijver

Wanneer de bacteriekolonie in de vijver onvoldoende is, komt er te weinig CO2 beschikbaar voor de groei van zuurstofplanten. De plantengroei loopt dan terug en de vijver wordt groen. Je kunt hiertegen het volgende doen:

• Ent de vijver of het biologisch filter met Pond Biotics;
• Plaats een biologisch filter bij de vijver;
• Breng lavasubstraat aan op de vijverbodem (dit stimuleert de bacteriegroei).

Te weinig zuurstofplanten in de vijver

Wanneer er te weinig zuurstofplanten in de vijver staan, kunnen deze niet alle voedingsstoffen uit het water opnemen. Achtergebleven voedingsstoffen zorgen dan voor groei van algen. Dit kunnen draadalgen of zweefalgen (groen water) zijn. In deze situatie groeien de zuurstofplanten meestal nog wel goed, maar toch vertoont de vijver de genoemde alggroei. Hiertegen kun je het volgende doen:

• Plaats extra zuurstofplanten;
• Plaats meerdere soorten zuurstofplanten. Niet alle soorten doen het even goed in elke vijver.

Te lage waterhardheid

Als de waterhardheid in de vijver te laag is, kan het vijverwater minder CO2 bevatten. De groei van de zuurstofplanten verslechtert dan. De waterhardheid in elke vijver loopt geleidelijk terug, omdat invallend regenwater erg zacht is. Het is voor elke vijver daarom noodzakelijk, de hardheid regelmatig op te hogen. Wanneer je vermoedt dat de hardheid in je vijver is teruggelopen, kun je het volgende doen:

• Meet de hardheid (GH-waarde en KH-waarde) op met een druppeltestset;
• Verhoog de waterhardheid periodiek met Mineral Clay, GH-Extra en/of KH-Extra;
• Zorg dat de regenwaterafvoer niet op de vijver uitkomt. Vul de vijver alleen bij met leidingwater.

Mineral Clay verbetert de waterhardheid van de vijver. Hierdoor groeien de zuurstofplanten in de vijver beter en blijft de vijver helder. Mineral Clay is een traagwerkende hardheidsverbeteraar. Dit betekent, dat de werking pas na enkele weken begint maar vervolgens wel vier tot zes maanden aanhoudt.

Problemen biologisch evenwicht vijver voorkómen

Om een vijver langdurig helder te houden, zul je problemen met het biologisch evenwicht moeten voorkomen. Je kunt dit doen door de vijver periodiek op de volgende punten te controleren:

Voorjaar

• Is het biologisch filter geënt met een filterstarter?
• Lopen de zuurstofplanten goed uit?
• Staan er voldoende zuurstofplanten in de vijver (van bovenaf bezien 50% begroeid)?
• Is de waterhardheid op peil gebracht (Mineral Clay)?

Tijdens groeiseizoen

• Blijven de zuurstofplanten nieuwe scheuten vormen?
• Is de waterhardheid nog hoog genoeg? (testen met druppeltestset)

Najaar

• Is de waterhardheid verhoogd (Mineral Clay), zodat deze in de winterperiode niet teveel terug kan lopen?